SICAK UYGULAMALARIN ETKİLERİ VE UYGULANMAMASI GEREKEN DURUMLAR

Sıcak Uygulamalar

  Ø  Sıcak uygulama, hasta olan organ veya bedenin bir bölgesi üzerine veya tamamına sıcaklık veren bir maddenin veya bir aracın uygulanmasıdır.
Ø  Sıcak uygulamaların kullanımını anlamak için; bunun vücuda etkilerini anlamak gerekir. bu nedenle sıcağın etkileri şunlardır;
Ø  Vücut ısısının artmasını sağlar.
Ø  Kan damarları vazodilatasyona geçer ve bölgedeki kanlanma artar. Buna hiperemi denir.
Ø  Hücre ve dokulara daha çok O₂ ve besin gider.
Ø  Metabolizma hızlanır.
Ø  Çizgili ve düz kasları gevşetir. Böylece, düz kasların kasılmasından ileri gelen spazm ve
Ø  bundan doğan ağrıları (böbrek, safra kesesi ve bağırsak ağrıları) giderir.
Ø  Kanın viskozitesinde (akışkanlığı) azalma ve lökositlerin yapımını sağlayarak kapiller
Ø  permaabilitenin artmasını sağlar. Böylece besin artıklarının uzaklaştırılması kolaylaşır.
Ø  İyileşmeyi hızlandırır.
Ø  Sedatif etkiye sahiptir, yorgunluğu giderir.
Ø  İlaçlara ihtiyacı azaltır. Analjezik, antienflamatuar, antispazmatik ajanlara olan ihtiyacı
Ø  azaltır. Antibiyotik ihtiyacını azaltır, yüzeysel enfeksiyonların tedavisinde etkilidir.
Ø  Abselerin olgunlaşmasını sağlar. 

v  Sıcak uygulama; romatizma, artrit, göğüs, boyun, böbrek, safra kesesi, bağırsak ağrılarında, sinüzitte, mesaneyi boşaltmak için, flebitte, panariste, dismenorede, enfekte dokularda, periferik dokuların iskemisinde, bakteriyel konjektivit de faydalıdır.

v  Baş ağrısı, kötü huylu tümörlerin varlığında (malign), travmaların akut dönemindeki kanamalarda, rüptüre neden olabilecek olan enflamasyonlarda sıcak uygulama kesinlikle uygulanmaz.

SICAK SOĞUK UYGULAMA YÖNTEM VE ÇEŞİTLERİ

SICAK  UYGULAMALAR

Kuru Sıcak Uygulamalar Yaş Sıcak Uygulamalar

*Lokal Kuru *Genel Kuru *Lokal Yaş *Genel Yaş

• Lokal Kuru Sıcak Uygulamalar

*Isı Lambası

*Termofor

• Genel Kuru Sıcak Uygulamalar

*Elektirikli Battaniyeler

• Lokal Yaş Sıcak Uygulamalar

*Kompres Yöntemi

*Sitz (Oturma=Küvet) Banyosu

*Daldırma Banyoları

• Genel Yaş Sıcak Uygulamalar

*Çarşaf Yöntemi

SOĞUK  UYGULAMALAR

Kuru Soğuk Uygulamalar Yaş Soğuk Uygulamalar

*Lokal Kuru *Genel Kuru *Lokal Yaş   *Genel Yaş

• Lokal Kuru Soğuk Uygulamalar

*Buz Kesesi / Eldiven

• Genel Kuru Soğuk Uygulamalar

*Hipotermi Battaniyeler

• Lokal Yaş Soğuk Uygulamalar

*Soğuk Yaş Pansuman Yöntemi

• Genel Yaş Soğuk Uygulamalar

*Kompres Yöntemi

*Çarşaf Yöntemi

SICAK VE SOĞUK UYGULAMALAR

SICAK VE SOĞUK UYGULAMALAR

Sıcak ve soğuk uygulamalar tedavi amacı ile lokal veya sistemik olarak uygulanır. Doku ısısında bir değişiklik oluşturur. Hastanın bedeninin bir bölgesine ya da tamamına uygulanır. Sıcak ve soğuğa yanıtlar uygulamanın şekline ve süresine, uygulanan ısının derecesine, vücudun etki yüzeyine ve doku durumuna göre değişir. Sağlık kuruluşlarında tedavi edici amaçla yapılan sıcak ve soğuk uygulamaların önemli bir bölümü hemşirelik işlevleri arasında yer almakta ve genellikle hekim istemi gerektirmektedir. Sıcak ve soğuk uygulamalar fiziksel etkenlerdir. Sadece hastanede değil halk arasında da uygulanabilir. Uygulamalarda dikkatli olunmazsa donmalar, yanmalar, irritasyonlar görülebilir. Bu yüzden uygulamada kullanılacak olan ısıların derecelerinin bilinmesi gerekir ki; bunlar şöyledir;

            Sınıflandırma                                                                       Isısı

            Çok sıcak                                                                      46 ºC – 52 ↑ ºC

            Sıcak                                                                           36.6 ºC –   45  ºC

            Ilık                                                                             33.8 ºC – 36.6 ºC

            Ilığa yakın                                                                   26.6 ºC – 33.8 ºC

            Soğuğa yakın                                                                  18 ºC – 26.6 ºC

            Soğuk                                                                            15 ºC –    18 ºC

            Çok soğuk                                                                   14 ↓ ºC

         Deri sıcak ve soğuğa karşı tepki gösteren kan damarları, lenf damarları ve sinirlerden zengin bir özelliktedir. Derinin yüzey ısısı yaklaşık 34 ºC’dir ve sıcak ve soğuk reseptörler ısı değişimine karşı duyarlıdırlar. Isının sıklıkla değişmesi bu duyarlılığı azaltır. Isı reseptörleri, vücudun farklı alanlarına yayılmıştır. Soğuk reseptörler sıcak reseptörlere kıyasla yüzeye daha yakındır.

         Vücut ısısını sabit tutan kortexdeki hipotalamusda termo-regüler merkez vardır. hipotalamusun ön kısmı vücut ısısını düşürür, arka kısmı yükseltir. Isı kaybı ışınlama, iletim ve buharlaşma yollarıyla gerçekleşir.

           Vücudun sıcak ve soğuğa karşı toleransı aşağıdaki faktörlere göre değişiklik gösterir;

1.  Kişisel özellikler, alışkanlıklar.

2.  Yaş; yenidoğan, bebekler ve yaşlılar aşırı sıcak ve soğuğa karşı daha duyarlıdırlar.

3.  Derinin genel durumu, duyarlılığı; rengi açık tenli kişilerin damarları daha yüzeyde

olduğu için daha duyarlıdır.

4.  Fiziksel durum; dolaşım ve sinir sistemi bozuklukları, koma vs. durumlarda tölerans

azalır, aşırı ısı hissedilmeyebilir.

5.  Uygulanacak yöntem ve süresi; yaş uygulamaları ısı daha çabuk yayıldığı için daha iyi

tölere edilir, süre uzadıkça tölerans azalır.

6.  Uygulanan alanın genişliği; alan genişledikçe tölerans azalır.

Derinin ince ya da kalın olması; ayak tabanlarının töleransı yüksektir. 

ENFEKSİYON KONTROLÜ

ENFEKSİYON KONTROLÜ

Çevremizde doğal olarak bulunan mikroorganizmaların bireyden bireye ve bir ortamdan diğerine yayılımını engellemek sağlık elemanlarının başlıca ilgi alanıdır. Ayrıca mikroorganizmaları kontrol altında tutarak, güvenli bir çevre oluşturmak yalnızca sağlık personelinin değil, toplumdaki herkesi yakından ilgilendiren önemli bir konudur.

KONU İLE İLGİLİ BAZI TANIMLAR

Enfeksiyon: Hastalık yapıcı mikroorganizmanın, bir canlıya girerek, herhangi bir dokuda yaşama, beslenme ve çoğalmasını sağlayacak şekilde yerleşmesi durumudur. Enfeksiyon kelimesi, halk arasında yangı, iltihap, bulaşma şeklinde kullanılmaktadır.

Asepsi: Hastalık yapan mikroorganizmaların yokluğu, enfeksiyonunun olmamasıdır.

Kontaminasyon: Bazı eşyaların üzerinde mikroorganizmaların bulunması veya çoğalması olayıdır. Kısaca kirlenme∕kirlilik demektir.

Virülans: Mikroorganizmaların hastalık yapma şiddetidir.

İnkübasyon Periyodu: Mikroorganizmaların vücuda girişinden hastalığın meydana gelmesine kadar belirli bir sürenin geçmesi gerekir. Bu süreye inkübasyon periyodu denir. Bu süre genellikle 1-2 haftayı kapsar ama mikroorganizmanın türüne göre değişiklik gösterebilir.

Patojen: Hastalık yapan mikroorganizmalardır.

Nonpatojen: Hastalık yapmayan mikroorganizmalardır.

Portör: Taşıyıcı mikroorganizmalar ya da canlılardır.

Forseps Kullanımı

 Forseps Kullanımı: Eller steril olmadığına göre, steril olan araçlara ya eldiven giyerek ya da steril forseps (pens) kullanarak sterilite sağlanmış olur.

Forseps 2∕3’si dezenfaktan madde dolu olan cam kavanoz içerisinde durur. Kavanoz ve forsepsin birbirine uygun büyüklükte olmalıdır. Kavanozun içerisinde sadece bir tane forseps bulunmalıdır. Forseps, kavanozdan çıkarken uçları kavanoza değmemelidir, aksi takdirde kontamine olur. Forseps kavanozun içerisinden alındıktan sonra hafifçe silkelenmelidir. Forseps, bel düzeyinin üstünde, görüş alanı içerisinde tutulmalı, üzerine öksürüp, konuşulmamalıdır. Forseps elimizde iken 45º’den yukarı olmamalıdır. Forsepsin ucu yukarı doğru çevrilirse, uçtaki dezenfektan solüsyon ele veya forsepsin sapına değerek kontamine olur. Forseps kullanıldıktan sonra uçları birleştirilerek kilitlenmeden kavanozun içine konur. Eğer kilitlenirse uçların iç yüzü solüsyona temas edemeyeceğinden dezenfekte olmaz. Forseps kavanozunun içerisine pamuk, spanç gibi maddeler konmamalıdır. Bunlar dezenfektanları inaktive eder.

Steril Eldiven Giyme: Kirli materyallere dokunulacağı zaman steril olmayan, yara bakımı veya cerrahi asepsi ilkelerini gerektiren işlemler yapılacağı zaman steril eldiven kullanılmalıdır.

Hemşire, varsa alyansını çıkardıktan sonra (yüzük eldiveni yırtar) ellerini iyice yıkar ve kurular. Eldiven paketini açar. Bir eliyle öbür elin eldiveninin kıvrılmış olan kısmından tutar. Diğer elinin parmaklarını içeriye doğru kaydırır. Eldiveni kıvrık olan kenarından tutup çekerek elini yerleştirir. Bu sırada eldivenin bir kısmını kirletmemeye ve bilek kısmını kıvrık bırakmaya dikkat etmelidir. Eldivenli elin parmaklarını öbür eldivenin kıvrılmış olan bilek kısmının altından kaydırır ve eldivensiz elinin parmaklarını içeri sokarak yukarı çeker. Eldiveni kullandıktan sonra kirli kısımlar içeride kalacak şekilde eldivenleri ellerinden çıkarır.