SICAK VE SOĞUK UYGULAMALAR

SICAK VE SOĞUK UYGULAMALAR

Sıcak ve soğuk uygulamalar tedavi amacı ile lokal veya sistemik olarak uygulanır. Doku ısısında bir değişiklik oluşturur. Hastanın bedeninin bir bölgesine ya da tamamına uygulanır. Sıcak ve soğuğa yanıtlar uygulamanın şekline ve süresine, uygulanan ısının derecesine, vücudun etki yüzeyine ve doku durumuna göre değişir. Sağlık kuruluşlarında tedavi edici amaçla yapılan sıcak ve soğuk uygulamaların önemli bir bölümü hemşirelik işlevleri arasında yer almakta ve genellikle hekim istemi gerektirmektedir. Sıcak ve soğuk uygulamalar fiziksel etkenlerdir. Sadece hastanede değil halk arasında da uygulanabilir. Uygulamalarda dikkatli olunmazsa donmalar, yanmalar, irritasyonlar görülebilir. Bu yüzden uygulamada kullanılacak olan ısıların derecelerinin bilinmesi gerekir ki; bunlar şöyledir;

            Sınıflandırma                                                                       Isısı

            Çok sıcak                                                                      46 ºC – 52 ↑ ºC

            Sıcak                                                                           36.6 ºC –   45  ºC

            Ilık                                                                             33.8 ºC – 36.6 ºC

            Ilığa yakın                                                                   26.6 ºC – 33.8 ºC

            Soğuğa yakın                                                                  18 ºC – 26.6 ºC

            Soğuk                                                                            15 ºC –    18 ºC

            Çok soğuk                                                                   14 ↓ ºC

         Deri sıcak ve soğuğa karşı tepki gösteren kan damarları, lenf damarları ve sinirlerden zengin bir özelliktedir. Derinin yüzey ısısı yaklaşık 34 ºC’dir ve sıcak ve soğuk reseptörler ısı değişimine karşı duyarlıdırlar. Isının sıklıkla değişmesi bu duyarlılığı azaltır. Isı reseptörleri, vücudun farklı alanlarına yayılmıştır. Soğuk reseptörler sıcak reseptörlere kıyasla yüzeye daha yakındır.

         Vücut ısısını sabit tutan kortexdeki hipotalamusda termo-regüler merkez vardır. hipotalamusun ön kısmı vücut ısısını düşürür, arka kısmı yükseltir. Isı kaybı ışınlama, iletim ve buharlaşma yollarıyla gerçekleşir.

           Vücudun sıcak ve soğuğa karşı toleransı aşağıdaki faktörlere göre değişiklik gösterir;

1.  Kişisel özellikler, alışkanlıklar.

2.  Yaş; yenidoğan, bebekler ve yaşlılar aşırı sıcak ve soğuğa karşı daha duyarlıdırlar.

3.  Derinin genel durumu, duyarlılığı; rengi açık tenli kişilerin damarları daha yüzeyde

olduğu için daha duyarlıdır.

4.  Fiziksel durum; dolaşım ve sinir sistemi bozuklukları, koma vs. durumlarda tölerans

azalır, aşırı ısı hissedilmeyebilir.

5.  Uygulanacak yöntem ve süresi; yaş uygulamaları ısı daha çabuk yayıldığı için daha iyi

tölere edilir, süre uzadıkça tölerans azalır.

6.  Uygulanan alanın genişliği; alan genişledikçe tölerans azalır.

Derinin ince ya da kalın olması; ayak tabanlarının töleransı yüksektir.